woensdag 4 januari 2023

Mag het licht uit?

 Kayendriya Siddhir Asuddhi Kshayat Tapasah. Volmaaktheid van de zintuigelijke organen en het lichaam (komt) na het teniet doen van onzuiverheid door strenge onthouding ( YS 2.43)

“Mmmm… dat ziet er niet best uit. Ik roep even mijn collega erbij”, zei de arts terwijl hij met een lichtje in mijn oog scheen. “Het lijkt wel of het licht uit je oog is verdwenen”, was de conclusie van mijn man die avond ervoor, terwijl ik uitgeblust op de bank zat. En ja, zo voelde het ook. Geen energie meer, de tank was leeg. Het was niet voor niets dat een paar weken ervoor ik op diezelfde bank al verzuchtte: “Ik wou dat het alvast Kerst was, even helemaal niets. In een kaarsvlam staren, wat lezen, samen zijn, spelletjes doen,  de natuur in.” En ik dacht terug aan de “kerstbubbel” van vorig jaar. Het zou wat mij betreft nu wel langer dan een week mogen duren.

Er bleek nog maar zo’n 15% zicht in mijn oog te zijn. En het was nog wel mijn goede oog, het andere oog was al eerder gaan haperen. Toen ik ook een veel te drukke periode achter de rug had. Mijn lichaam (in dit geval mijn oog) wilde me iets vertellen. Een belangrijke boodschap. Maar het duurde nog weken van oog druppelen en ziekenhuisbezoekjes voordat ik dat duidelijk inzag. Toen pas wist ik waar het oogprobleem vandaan kwam en diep van binnen ook waar de oplossing lag: soberheid.

Soberheid in daden, woorden en gedachten. Ja, ik had het inderdaad veel te druk gehad de laatste maanden. De prijzen waren flink gestegen en ik zag een oplossing in “meer werken”. Meer voorstellingen, meer lessen, meer projecten, meer mensen begeleiden. Allemaal heel mooi en dankbaar werk, maar niet allemaal tegelijk. Ik had mijn aandacht versnipperd waardoor ik krampachtig heel veel ballen in de lucht aan het houden was. En natuurlijk viel er dan regelmatig eentje op de grond.

En door al die activiteiten in de “buitenwereld”, vergat ik steeds vaker om aandacht te besteden aan mijn “binnenwereld”. De wekelijkse meditatiesessies bleef ik bijwonen, maar het lukte niet meer om dagelijks te gaan zitten. En natuurlijk wist ik dat je juist dan twee keer zo lang zou moeten mediteren. Dat vertelde ik anderen, maar niet mezelf. Het stemmetje van mijn ziel was al verstomd geraakt door allerlei gedachten van wat ik allemaal nog moest doen. Met als gevolg dat ik steeds minder ingevingen kreeg en mijn creativiteit opdroogde.

En dan was er ook nog een groot tekort aan soberheid in woorden. Niet dat ik nu zoveel aan het praten was, maar ik besteedde veel te veel woorden aan communicatie met anderen via de mobiele telefoon. Communicatie die eigenlijk nergens over ging. Waarom niet gewoon weer terug naar 1 keer per dag de berichten checken en het daarbij te laten? Alleen daar op te reageren wat echt belangrijk zou zijn? Want door al die communicatie lukte het me steeds minder om mij echt ergens op te concentreren. Een mooi boek of een film. Tijdens de reclame was ik alweer aan het kijken of er iemand had gereageerd op iets. PFFFF.

Soberheid was daarbij het thema dat ik ook thuis aan het doorvoeren was. “Ja baas”, reageerde mijn zoon vaak gekscherend, als ik weer eens mopperde over de deur die nog open stond, of het te lange douchen, of de hoeveelheid wasgoed in de wasmand. En waar ik echt geirriteerd van kon worden, was dat ze de verwarming aanlieten terwijl ze al lang niet meer op hun kamer waren. Of nog erger: het licht. “Mag het LICHT uit?” Maar mijn vraag kwam meestal niet aan, waardoor ik zelf maar regelmatig het licht en de verwarming in het huis ging controleren. Al mopperend over “samen verantwoordelijkheid nemen voor het milieu”.

 

Nu was het “LICHT” in mij dus langzaam uitgegaan. En er zat niets anders op dan “soberheid”. Kalm en tevreden blijven in de situatie zoals die nu is. En langzamerhand weer gaan opbouwen, zoals ik dat destijds van mijn leraar Ajita heb geleerd. Terug naar het licht.

 

dinsdag 23 augustus 2022

Door wrijving ontstaat glans

 

“Ja, dat vind ik echt heel lastig hoor, wildvreemde mensen aanspreken.” “En wat moet ik dan vragen?” Ik keek in het rond en zag de moeilijk kijkende gezichten van de deelnemers aan de docentenopleiding Filosofie. Het was de laatste les, die in het teken zou staan van Descartes. Descartes, de grondlegger van de moderne filosofie. Die toen hij al zijn overtuigingen over boord had gegooid, twijfelde aan alle kennis die hij ooit had opgedaan en wist dat hij zeker niet op zijn zintuigen kon vertrouwen. Hij besefte: “Er is slechts 1 waarheid: ik die twijfel, en wellicht bedrogen word, besta.” Ik denk dus ik besta.

De deelnemers hadden dus de opdracht gekregen om buiten op straat wildvreemde mensen (het liefst kinderen) te ondervragen, aan het twijfelen te brengen, diep te laten nadenken en misschien zelfs wel te confronteren met hun gedachten. Net zoals Socrates dat deed op het marktplein in het oude Athene. En daar hadden ze duidelijk geen zin in. Ik voelde ook bij mezelf onrust opkomen. Was het niet te veel gevraagd? Is er niet een alternatieve opdracht mogelijk, waarbij we een aantal kinderen uitnodigen bij ons binnen te komen en aan een spervuur van vragen te onderwerpen. Maar daar was een stemmetje in mij: “Angela, rug recht, hoofd koel, hart warm.” En ik wachtte rustig af tot de eerste deelnemers na een half uur weer terug kwamen.

Met een glimlach van oor tot oor, kwamen ze binnendruppelen. En de enthousiaste verhalen werden direct met elkaar gedeeld. Over een oudere man in het park, die vertelde dat hij als hij echt diep over een kwestie wilde nadenken, dat hij dan ging wandelen in het park. Over hoe belangrijk het is wanneer mensen leren hun verstand te gebruiken, hun eigen wijsheid. En dan was er ook nog een groep kinderen geweest die zich hadden bezig gehouden met de vraag: “Kun je ook niet denken?” Na afloop vertelden de kinderen over hoe bijzonder ze het hadden gevonden om op deze manier na te denken. Ik hoorde het allemaal glimlachend aan en besefte weer: door wrijving ontstaat glans. En waarschijnlijk zijn de inzichten die ze bij deze opdracht hebben opgedaan van een langere levensduur dan datgene wat er daarna aan theorie werd behandeld.

 

“Dit zouden we eigenlijk vaker moeten doen”, verzuchtte een van de deelnemers. “Een echt gesprek met elkaar voeren, openstaan voor ieders inzichten, echt luisteren…” En ik vertelde dat ook dat bij filosofie hoort. We hoeven elkaar niet te overtuigen van onze eigen inzichten, maar kunnen ook proberen tot een synthese te komen. En ook dat kun je jonge kinderen al leren. Maar ook ouderen. Zo stond ik afgelopen zomer een paar dagen met een klein tentje op een natuurcamping in Brabant. ’s Avonds bij de afwas ontmoette ik een wat oudere man en we raakten aan de praat. Eerst over de temperatuur van het afwaswater, later vertelde ik over de optredens die we die dag hadden gegeven op een theaterfestival. Hij liet zijn afwasborstel vallen, keek me aan en begon enthousiast te vertellen over dat hij vroeger clown was.

 

Het gesprek werd nu pas echt leuk. De man liet een paar acts zien en vertelde over wat er zo leuk is aan optreden voor kinderen. Hij begon steeds meer te glunderen. Zeker toen hij tot het besef kwam dat “clown zijn” eigenlijk zijn roeping was, datgene wat hem te doen stond in het leven. Datgene waar hij mensen en zichzelf echt blij mee kon maken. En hij besloot ter plekke om zijn oude ambacht weer op te pakken. De volgende ochtend vroeg stond hij voor mijn tentje. In zijn hand een afwassponsje. Ik dacht dat hij een clownsgrap met me wilde uithalen en pakte het niet direct aan. Totdat hij vertelde hoe dankbaar hij was voor onze ontmoeting die avond ervoor. De ontmoeting die zijn leven een heel andere wending zou geven. Ik had met mijn vragen  bij hem “gewreven en gepoetst”. Daar stond het sponsje symbool voor. Er was in zijn leven weer glans ontstaan.

donderdag 17 maart 2022

Waar ben ik voor in de wieg gelegd?

 

Waar ben ik voor in de wieg gelegd?

Verleden en toekomst bestaan in hun eigen (ware) vorm. Het verschil van de Dharmas, of eigenschappen bestaat wegens het verschil in paden. (YS 4.12)

“Ik wil u zeker aanraden om gedurende uw verblijf hier ook de abdijkerk te bezoeken”, moedigde de receptioniste van het hotel ons aan. We hadden al een overzicht gekregen van de prachtige wandelroutes in de omgeving, een plattegrond van het gebouw en de mededeling dat het restaurant werd gerenoveerd, maar dat ze met alle plezier voor ons een avondmaaltijd wilde laten bezorgen. Het was een drukke dag geweest: een lange autorit naar Limburg, aansluitend een hele dag lessen verzorgen op een basisschool aldaar en de voorbereidingen voor de volgende dag. Dan zouden we een studiebijeenkomst voor de leerkrachten organiseren over stilte-educatie in het onderwijs. Maar de ochtend was nog vrij, en die zou heel stil worden.

Met een gevoel van dankbaarheid viel ik die avond direct in slaap. Dankbaar voor deze dag, in deze schitterende omgeving. Dankbaar voor wat ik de kinderen mocht geven. “Ik ben alleen stil als ik slaap”, had een stoere jongen mij verteld. En hij ontdekte dat je ook stil kunt worden in je hoofd, zelfs in een overvolle klas waar er altijd wel geluid is. En waar sommige kinderen flink overprikkeld door raken. “Wat kun je leren van een schildpad hierover?”, had ik de kinderen gevraagd. En ze kwamen zelf met inzichten: “Ja, een schildpad maakt zich niet zo druk, hij loopt ook niet zo snel.” “En… hij is buiten in de natuur, daar word je ook rustig van.” Wij besloten ons, net als de schildpad even terug te trekken onder onze schild. Daar waar het altijd kalm en vredig is.

Kalm en vredig was het ook die ochtend in de abdijkerk. En koud. Ik besloot na een uitgebreide rondwandeling even te gaan zitten op een houten bank. Een straal zonlicht kwam door de glas in loodramen de kerk in en verwarmde me. Ik sloot mijn ogen en bleef zo een tijd zitten. Ogen dicht, verder niets. De stilte werd (in mijn hoofd) verstoord door een vraag die me al iets langer bezighield: wat staat mij verder nog te doen in dit leven? Een paar jaar geleden kreeg ik de ingeving wat mij te doen stond: meer harmonie, aandacht en wijsheid in de wereld. En te beginnen bij het onderwijs en de opvoeding. Maar is dit nog steeds het pad dat ik dien te volgen? En is het “dienen te volgen” of een “vrije wil”? Bestaat er eigenlijk wel een vrije wil, of is alles al bepaald. Ligt het plan al voor je klaar, op het moment dat je in je wieg wordt gelegd?

Wat bepaalt de loop van je leven  hier op aarde? De dingen die je meemaakt, de klesas? De keuzes die je maakt? Volgens de Grote Leraren zijn er twee werelden: de wereld van fenomenen zoals we die dagelijks ervaren in tijd en ruimte en de wereld van de Werkelijkheid. Daar waar onze ziel in vertoeft. Je wereld van fenomenen wordt bepaald door het Goddelijk Plan (je roeping, dat wat je te doen staat) en je karma (waarvoor je de gelegenheid krijgt om die te verbranden door allerlei ervaringen die je krijgt in je leven). En daarbij zijn twee paden te bewandelen, waar je dus een vrije keuze in hebt: het pad van shiva en het pad van shakti. Op alle niveaus. Je kunt zelf bepalen welke weg te bewandelen: de lange gemakkelijke weg van de evolutie of de korte en moeilijke bestijging van de bergtop, door het pad van Yoga te kiezen.

“Kijk omhoog”, hoorde ik terwijl ik in stilte in mijn kerkbank zat. Ik opende mijn ogen en richtte mijn blik naar het prachtig beschilderde plafond. En zag daar het antwoord op mijn vraag. Een helder moment, een moment van herkenning. “Dit is het!” Ik besloot een foto te maken, om het niet snel te vergeten. En door te gaan op de ingeslagen weg dus, want daarvoor ben ik in de wieg gelegd.

zondag 3 oktober 2021

Hoofd, schouder, knie en teen

 Yathabhimata Dhyanad Va (Of desgewenst door meditatie) (YS: 1.39)

 

“Hee, hee, ik woon hier, ik kom hier sla-a-a-pen…”, klinkt een lallende stem van beneden. De tweede les van de docentenopleiding was nog niet begonnen; we wachten nog op de laatste deelnemers, die wat moeite hadden om dit keer hun auto te parkeren. Het dorp was namelijk afgeladen vol met kermisgangers,  die waren afgekomen op de band die op het dorpsplein zou gaan spelen. “Mijn leraar Ajita, die hier jarenlang zijn Raja Yoga instituut had,  zag dit altijd als de grootste test”, vertelde ik grijnzend aan het begin van de les. “Als je midden op de kermis kunt mediteren, dan ben je een ‘pro’. Als je dan het tumult kunt ontstijgen en toch naar binnen kunt keren, is de stilte nog vele malen krachtiger.” De kermis bleef ons echter bezighouden die avond en hielp ons zelfs om de lesstof over Plato beter te begrijpen.

Plato die ons liet inzien dat er een ideeenwereld was en een zintuiglijke wereld. Dat er een idee “koekje” was, maar dat een koekje eigenlijk nooit hetzelfde was. Want een koekje kan een biscuitje, speculaasje of sprits zijn. En zelfs twee speculaasjes zijn nog niet hetzelfde, al komen ze wel uit dezelfde vorm. En wanneer is een speculaasje nog slechts een kruimel? En hoe komt het dat het vierde koekje uit hetzelfde pak dat je eet, echt heel anders smaakt dan het eerste koekje? Allemaal vragen die we met elkaar onderzochten, maar die je ook aan kinderen zou kunnen stellen om ze eens diep na te laten denken over wat Plato had gezien. Zijn ideeen, die een absolute eeuwigheidswaarde hebben, vind je in veel voetnoten terug bij grote filosofen die na hem kwamen. Ideeen over het goede, ware en schone.

“Hoofd, schouder, knie en teen, knie en teen”. Net toen we besloten om 45 minuten met elkaar te gaan mediteren zette de band dit nummer in. Op het dorpsplein, vlak onder onze yogaschool. Ik besefte dat dit voor sommigen een lange 45 minuten kon gaan worden. Maar nee: iedereen bleek er op zijn eigen manier iets van gemaakt te hebben. Zo was er iemand die eerst even heerlijk had gelachen om deze bizarre samenloop. En er was iemand die besloot het meditatieprogramma links te laten liggen en gebruik te maken van de gelegenheid om dan maar een body-scan te doen. Maar er waren ook deelnemers die vonden dat de tijd was omgevlogen. En deelnemers die zich vooral hadden beziggehouden met het onderwerp in de vitarka samadhi “thuis komen”…

“Zijn deze mensen hier beneden op het dorpsplein eigenlijk in samadhi, nu?”, vroeg ik terloops. En we luisterden naar het gejoel en gezang. “Ja, natuurlijk. Een complete vicara samadhi (blijheid, extase). Het wordt ook wel de ‘wow’ genoemd. En de mensen hebben dat nodig, na al die maanden van binnen zitten, angst en beperkingen. Het grote verschil is dat ze er wel meestal drank, keiharde muziek, elkaar en misschien ook wel drugs en pilletjes voor nodig hebben. Maar wanneer je aan Klassieke Yoga doet, kun je dat gevoel zelf oproepen. Gewoon rustig op je  meditatiekussentje.” De parallel met de ‘grot van Plato’ werd al snel gemaakt. De grot waarin mensen gebonden zijn aan de zintuiglijke wereld en slechts enkelen beseffen dat er meer is dan dat.

Terug naar de yogales. Hij was inmiddels afgelopen en we liepen met elkaar tussen de kermisgangers door over het dorpsplein. Opeens hoorden we achter ons een schreeuw: “Nee PAPA, niet dood gaan…” Toen we omkeken zagen we een oudere man op de grond liggen, met zijn fiets boven op hem. Zijn dochter stond in paniek te schreeuwen.  “Rustig, rustig, rustig”, zei ik tegen mezelf. En we liepen naar de man toe. Een walm van drank kwam ons al tegemoet. Deze meneer was dronken en had het bochtje te krap genomen, waardoor hij met fiets en al op het trottoir was gevallen. En daar lag hij nu. Terwijl zijn dochter de ambulance belde, scanden wij de situatie. Hij was nog aanspreekbaar, had geen bloed, kon nog alles bewegen. En we besloten hem rechtop te zetten op een in allerijl gebrachte tuinstoel. En ja, hij had genoten van de avond en wist echt niet waar zijn dochter zich zo druk om maakte…

 

woensdag 25 augustus 2021

De moderne Socrates

 

“Mag ik je een vraag stellen?”, las ik in de Whatsapp. Het bericht was afkomstig van een voor mij compleet onbekende. Ik probeerde zijn profielfoto nader te bestuderen en zag een foto van een jongeman poserend in ontbloot bovenlijf en korte broek, zittend op wat leek een rots, en uitkijkend in de verte op een natuurgebied. Het was een wazige foto en wat me opviel was het contrast van licht (datgene waar hij naar uitkeek) en donker (de plek waar hij zat op de rots). Het maakte me nieuwsgierig en ik antwoordde: “Natuurlijk. Dat mag!”

Een gemeenschappelijke zoektocht

“Wat is jouw levensmissie?”, “Wat is jouw visie?”, “Hoe ziet jouw spiritualiteit eruit?”, “Kan je ieder mens helpen?”. Binnen een uur kreeg ik al de nodige levensvragen voorgeschoteld. Vragen die mij ook al enige tijd bezighielden. Wat leuk dat deze grote onbekende op deze manier op mijn pad was gekomen. En ik nam de vragen de hele dag met me mee. Totdat ik besefte dat het niet zozeer ging om mijn antwoorden of mijn waarheid. Maar de gemeenschappelijke zoektocht die we blijkbaar bleken te hebben. En ik besloot terug te appen: “Wat een interessante vragen. Antwoorden vind ik in de natuur, in mijn leven, in oude teksten, in verbinding met anderen, in de stilte. Via Whatsapp vind ik dat lastig.”

De moderne Socrates

Het bleef een paar dagen stil. En eigenlijk vond ik dat jammer. De vragen hielpen me om het alledaagse te ontstijgen. En ik dacht aan de filosoof Socrates, die in het oude Athene rondzwierf en willekeurige mensen vragen stelde. Over het leven. Hij wist zo door te vragen, dat mensen vaak ten einde raad raakten en gingen twijfelen aan datgene wat ze altijd als waarheid hadden beschouwd.  Hij pretendeerde zelf niet veel te weten en van hem komt de uitspraak: Wijs is hij die weet wat hij niet weet. Was deze grote onbekende misschien een moderne Socrates, die zomaar willekeurige mensen benaderde om hen weer eens echt aan het denken te zetten? Over wat belangrijk is in het leven.

Evengoed bedankt

En daar kwam toch weer een bericht, dit keer zonder vragen, maar met een teleurgestelde toon. Althans zo voelde dat voor mij. “Helaas krijg ik geen reactie van je. Ik zal je dus niet meer vragen. Evengoed bedankt. Ik dacht dat je mensen begeleid. En dat je open stond voor vragen en of hulp die je kunt bieden. Ik kom iedere keer bij verkeerde personen uit die een website hebben en zich voordoen alsof ze een ander willen of kunnen helpen. Eindstand gaat het alleen maar om geld.” Ik voelde dat het tijd werd om elkaar eens echt te ontmoeten en stelde voor  te bellen. Het werd een bijzonder gesprek. Over wat ons bezighoudt, de zoektocht naar het licht, theater, Vivaldi, kinderen en filosofie…

Vandaag keek ik weer even naar de profielfoto van de grote onbekende. Die vanuit het donker uitkeek naar het licht. Wat heb ik veel van hem en zijn vragen geleerd. Dank je wel!

dinsdag 8 september 2020

Boeddha, Socrates en Jezus?

Als de afwezigheid van bezitzucht een voldongen feit is, komt kennis (inzicht) omtrent het "hoe"en "waartoe"van het bestaan (YS 2.39) 

“Ooh, dat is de Happy Boeddha! Ruikt hij ook lekker?” Verbaasd keek ik hem aan. “Ja, dat is van die geurtjes van Rituals.”,  vervolgde deze jongeman zijn verhaal. “Wij hebben die thuis!” Zijn vriend corrigeerde hem:  “Nee man, het is een soort tuinkabouter, onze buren hebben die ook in hun tuin staan.” Ik besefte dat we voor het beantwoorden van mijn vraag (wat is de overeenkomst tussen Boeddha, Socrates en Jezus?) wel wat tijd uit mochten trekken bij deze yoga- en filosofieles. Maar daar vergiste ik me in.

Wat weten we eigenlijk van ze? Er gingen wat vingers de lucht in. “Socrates was de man die in Athene allemaal vragen stelde aan voorbijgangers om ze diep te laten nadenken.” “Ja, en uiteindelijk heeft hij de gifbeker leeg gedronken, omdat hij weigerde daar mee te stoppen.” “Hij zei ook dat het enige dat hij wist, was dat hij niet veel wist, of zo iets.” “Hij heeft er eigenlijk voor gezorgd dat de mensen wijzer werden. Maar wat heeft dat eigenlijk met die andere twee te maken?”

“Laten we eens verder kijken. Hoe zat het met Jezus?” Daar wisten ze nog meer over te vertellen. Over de stal in Bethlehem en de drie koningen en de ster die in die nacht aan de hemel stond. En  natuurlijk dat hij aan het kruis was gestorven. En toen uit zijn graf weer was opgestaan. Maar veel verder dan dat, kwamen deze kinderen niet. Dit was het verhaal, maar wat was eigenlijk de boodschap van Jezus? Het bleef stil.

Ik besloot van deze les een quiz te maken. In iedere oefening die we deden zat een hint, waarmee ze de uiteindelijke vraag zouden kunnen beantwoorden. Een yogahouding die vol overgave werd uitgevoerd, een spel waarbij we een kring vormden en een flinke discussie kregen over de spelregels. Een oefening in dienstbaarheid: “Wat zou jij kunnen doen vandaag om een ander iets blijer te maken?”. Een stilteoefening. Een filmpje over Boeddha en tot slot een reclameblaadje van de plaatselijke modeketen die de herfstcollectie onder de aandacht bracht.

Nu was de verbazing van hun gezichten te lezen. “He, wat heeft dat er nu mee te maken?” En ik verzekerde ze dat het antwoord erin stond en dat ze het er mochten uitscheuren. Verwoed werd het krantje doorgebladerd. In stilte, ieder voor zich. Na 5 minuten gingen de eerste kinderen al scheuren in de krant. Ik zag het stapeltje met krantenknipsels groter worden en wachtte vol spanning af wat er ging komen. Er was slechts een meisje die niets uit haar krantje scheurde en met een glimlach op haar gezicht voor zich uit zat te kijken. 

“Nou kijk, ik zag het wifi-teken en besefte dat Boeddha, Socrates en Jezus ook een soort verspreiders waren van een boodschap en dat die boodschap er nu nog is.” “Ja en ik zag het woord ‘boven’ en besefte dat ze alle drie bezig waren met wat er daar is.” “En ik had ‘open’ gevonden, ze stonden alle drie open om de mensen te helpen.” “En ik zag het woord ‘gratis’, volgens mij vroegen ze ook geen geld om de mensen te helpen in die tijd.” “Ik weet het”, riep het meisje enthousiast uit: “Dit  hele krantje heeft met ze te maken. Ze hielden zich helemaal niet bezig met bezittingen en de buitenkant. Ze waren niet rijk. Ze richtten zich op de binnenkant.” En dat gingen wij ook doen.


De Spirituele Lessen trachten de Yoga Sutra's tot leven te brengen. Boven iedere les vind je dan ook een sutra waar de les naar kan verwijzen. Misschien kom jij door zelfstudie en dieplezen weer tot andere realisaties. Dat is de weg van de innerlijke wijsheid.

dinsdag 25 februari 2020

Wat heeft vilten nou met Yoga te maken?


Pratyahara of abstractie is, als het ware, de nabootsing door de zintuigen van het denkvermogen door zich terug te trekken, los te maken van hun objecten.(YS 2.54)


“Waar zijn de yogamatjes?” Verbaasd keek hij om zich heen. Iedere zaterdagavond komt hij samen met nog een aantal andere jongens bij mij, om het alledaagse te ontstijgen. Door yoga te beoefenen, naar binnen te keren en op zoek te gaan naar (eigen) wijsheid. Maar dit keer was de ruimte leeg en nodigde ik ze uit om lekker aan de grote tafel te komen zitten. Ik had namelijk zin om te vilten.


Stilte als een natuurlijke deken
Na de uitleg over de vilttechniek, en een Youtube-filmpje over hoe de merino-wol geschikt wordt gemaakt om te vilten, gingen ze enthousiast aan de slag. “Is het goed zo?”, hoorde ik regelmatig, waarna ik ze liet zien hoe je het vilt zelf kan testen, door het even in het warme water te houden. Blijft het aan 1 stuk, dan kun je verder. Zoniet, dan vereist het nog wat meer geduld en zachtheid om van de verschillende stukjes wol een geheel te maken. Wat met het vilt gebeurde, gebeurde ook met de groep: het werd langzamerhand een geheel. Geen gedoe meer over wie waar zit, welk stukje vilt je recht op hebt, irritaties onderling of wat je nog met de ander moest bepraten. De stilte viel als een natuurlijke deken over ons heen.

Ik weet zeker dat jij het straks weet
Opeens stond hij naast me, legde zijn natte hand op mijn schouder en fluisterde me in: “Eeeh Angela, wat heeft dit eigenlijk met yoga te maken?” Er gingen allerlei gedachten door me heen, die ik graag met hem en de andere jongens zou willen delen. Maar zou het niet vele malen krachtiger zijn, wanneer hij zijn eigen realisatie zou mogen ontvangen? Ik besloot de vraag te parkeren en fluisterde terug: “Ik weet zeker dat je dat aan het eind van de les weet…”, waarna ik mijn aandacht weer richtte op het stukje vilt in mijn hand. Een uur lang werkten we in stilte verder.

De kracht van de zintuigen
Wat de jongens deze les mochten ervaren, was de kracht van de zintuigen. En de vijfde stap in Yoga: pratyahara. Pratyahara is de techniek om los te komen van de prikkels van de buitenwereld. Prikkels die binnen komen via onze zintuigen: de tast, het gehoor, de smaak, de geur, het zicht. Dat kan het suizen van de wind zijn, het snuiten van je neus, het piepen van je mobiele telefoon enz. Alles wat ons afleidt van onze binnenwereld. Wij ontdekten dat sommige prikkels ons ook kunnen helpen om juist naar binnen te keren en volledig te verstillen. Bij het vilten was dat de combinatie van de zachte stof in mooie tinten, de geur van de olijfoliezeep, het warme water en de repeterende beweging van de vingers op de palm van onze hand.

“Ik weet het…”, vertelde hij me met zachte stem na afloop. Bij yoga hebben we geleerd om ons af en toe even terug te trekken in “ons ei”. En dan wordt het heel stil. “Dat kan dus ook door te vilten!”

De Spirituele Lessen trachten de Yoga Sutra's tot leven te brengen. Boven iedere les vind je dan ook een sutra waar de les naar kan verwijzen. Misschien kom jij door zelfstudie en dieplezen weer tot andere realisaties. Dat is de weg van de innerlijke wijsheid.

Mag het licht uit?

  Kayendriya Siddhir Asuddhi Kshayat Tapasah. Volmaaktheid van de zintuigelijke organen en het lichaam (komt) na het teniet doen van onzuive...